LIPIEC – SIERPIEŃ 2013 r.
SPIS TREŚCI
- Wprowadzenie – Beata Marta Parysiewicz
- Julia Gorbaniuk – Zjawisko „eurosieroctwa” jako skutek braku właściwej opieki i wsparcia w rodzinie transnarodowej
Rodzina migracyjna i wychowujące się w niej dzieci wymagają działań ze strony pracownika socjalnego we wszystkich wymienionych obszarach. Pracownicy socjalni muszą podjąć pracę profilaktyczną i diagnostyczną w pełnym zakresie problemów opiekuńczo-wychowawczych w środowisku rodzinnym dziecka będącego w rozłące z rodzicem. Istotna jest współpraca z różnymi podmiotami, realizującymi zadania opiekuńczo-wychowawcze w środowisku lokalnym, a przede wszystkim wsparcie pedagogów i psychologów szkolnych poprzez diagnozę socjalną sytuacji bytowej dziecka, monitorowanie form sprawowanej nad dzieckiem opieki. Ważnym krokiem pomocowym jest też podjęcie działań w obszarze specjalistycznej pomocy wobec osób pełniących nieformalnie funkcję rodziny zastępczej dla dziecka po wyjeździe rodziców z kraju oraz dla rodzin o niepełnej strukturze. Należałoby objąć je specjalistycznym szkoleniem przeznaczonym dla profesjonalnych rodzin zastępczych oraz włączyć e do grup psychoedukacyjnych (np. szkoła rodziców i wychowawców, treningi komunikacji) czy zawiązywanie grup wsparcia.
- Dorota Bis – Rodzina wobec sieci cyberprzestrzeni
Bardzo ważną rolę w przeciwdziałaniu zagrożeniom cyberprzestrzeni odgrywa najbliższe otoczenie dziecka, dlatego pilnym wyzwaniem edukacyjnym jest uwrażliwienie rodziców i wychowawców na kwestie związane z funkcjonowaniem dzieci i młodzieży, zarówno w życiu realnym, jak i w cyberprzestrzeni. Zadaniem rodziców jest przekształcić proces wychowania w proces samowychowania, który wyraża się także w odpowiedzialnym korzystaniu z mediów. Rozwój komunikacji medialnej i kompetencji medialnych w rodzinie, w które wpisuje się relacja do mediów, znajomość ich funkcjonowania i form oddziaływania, sprzyja wychowaniu człowieka, który jest świadomy zagrożeń rozwojowych i możliwości edukacyjnych mediów. Autorytet wychowawczy rodziców, który uwidacznia się także w świadomym i dojrzałym stosunku do mediów, jest naturalną i najbardziej skuteczną przeciwwagą dla negatywnych oddziaływań cyberprzestrzeni. Istotą funkcji wychowawczej mediów jest wychowanie do prawdy i odpowiedzialności, które stoją u podstaw poszanowania godności osoby ludzkiej i jej prymatu w życiu.
- Bernadeta Lelonek-Kuleta – Rola rodziny w zapobieganiu i leczeniu uzależnień
Problem uzależnień jest niemal tak samo stary, jak odwieczne poszukiwanie szczęścia przez człowieka. Uzależnienie jest bowiem bardzo często zastępczą odpowiedzią na pytanie „Jak być szczęśliwym?. Pytanie to zadają sobie nie tylko ludzie dorośli, ale także, a nawet szczególnie intensywnie, dorastająca młodzież, poszukująca swego miejsca na świecie. Spotkać się można ze stwierdzeniem, że uzależnienie jest chorobą demokratyczną, ponieważ w jednakowym stopniu zagraża ludziom biednym i bogatym, wykształconym i niewykształconym, niewierzącym i religijnym, itd….
- Małgorzata Wyżlic – Model współpracy wychowawczej między rodziną i szkołą na przykładzie Niepublicznej Szkoły Podstawowej „Skrzydła” w Lublinie
W artykule podjęto próbę przedstawienia modelu współpracy rodziny i szkoły na przykładzie „projektu „Skrzydła””, który leży u podstaw decyzji o powołaniu szkoły podstawowej. W modelu tym najważniejszą relacją jest relacja rodziców i nauczycie której rodzice stają się podmiotem relacji, osobami, mającymi prawo do realnego wpływu na działania wychowawczo-edukacyjne wobec ich dzieci. Decyzja o takim sposobie organizacji procesu edukacyjno-wychowawczego wypływa z przekonania, że nie może być dobrego wychowania i edukacji na wysokim poziomie bez prawdziwego partnerstwa między podmiotami wychowującymi. Opisany model zakłada duży nakład pracy i wysiłku w tworzeniu płaszczyzny dialogu, zarówno ze strony rodziców, jak i nauczycieli. Wysiłek ten oparty jest na pragnieniu dobra wychowanków, chęci stworzenia środowiska, które rzeczywiście pomoże im na drodze ku dorosłości, w przyjęciu w przyszłości zadań człowieka dorosłego. Założenia te zgodne są z hasłem „Wychowywać to kochać i wymagać”, hasłem nie tylko dla wychowanków, ale wszystkich uczestników procesu wychowania.
- ks. Paweł Landwójtowicz – Opieka duszpasterska nad rodzinami osób z niepełnosprawnością intelektualną na przykładzie „Ruchu Wiara i Światło”
Przyjście na świat dziecka z upośledzeniem umysłowym staje się dla rodziców i całej rodziny wstrząsem, który często wywołuje kryzys w ich życiu. Wówczas najczęściej przeżywają oni poczucie straty, rozczarowania i żalu po cudownym, wymarzonym dziecku, które miało się narodzić. Czują krzywdę, bezradność i lęk. Bowiem dla większości rodziców, niepełnosprawność lub upośledzenie umysłowe ich dziecka, to przede wszystkim: stan beznadziejności, który izoluje człowieka od świata, przekreśla szansę normalnego i szczęśliwego życia, a często jeszcze „hańbi” ich osobiście. Rodzice czują się winni temu, iż wydali na świat dziecko upośledzone – tak inne od wszystkich „normalnych” dzieci. Rodzicie i cała rodzina doświadczają ogromnej traumy, która w zależności od ich stabilności osobowościowej i dojrzałości może w najbardziej drastycznej formie przekształcić się w odrzucenie i niezaakceptowanie nowego członka rodziny lub chroniczny stan depresji i poczucia bezsensu.
- Beata Marta Parysiewicz – The reconstructed family – the pedagogical aspect
Artykuł podejmuje kwestię rodziny zrekonstruowanej. Zaprezentowano pojęcie rodziny zrekonstruowanej i charakterystykę etapów tworzenia się takiej rodziny. Wskazano typy rodzin zrekonstruowanych i różnice między nimi a rodzinami naturalnymi. Omówiono proces wychowania w rodzinie zrekonstruowanej z uwzględnieniem kierunków wychowania rodzinnego i trudności, jakie w procesie wychowania kreuje rodzina zrekonstruowana. Przedstawiono także postulaty wobec duszpasterstwa rodzin, które jest powołane do udzielania pomocy rodzinom znajdującym się w sytuacjach nieprawidłowych.
STUDIA I REFLEKSJE
- ks. Piotr Rossa – Karola Wojtyły postulat dialogicznego wzbogacania wiary.
W pierwszej kolejności niniejszego tekstu zostanie przedstawiony udział Wojtyły w Soborze Watykańskim II, w drugiej zostaną opisane jego wrażenia z wielkiego wydarzenia i to jak on je odczytywał. Wreszcie, w trzeciej kolejności, zostaną przybliżone poszczególne postulaty, które wystosował, na podstawie recepcji osoby biorącej udział w wielkim wydarzeniu kościelnym XX wieku, jakim był II Sobór Watykański, a także doświadczeniach wyniesionych z posługi duszpasterskiej i funkcji biskupa krakowskiego
- ks. Krzysztof Graczyk – Nierozerwalność małżeństwa i jej wpływ na realizację dobra potomstwa.
Pojęcie nierozerwalności małżeńskiej jest tutaj pojęciem głównym, jemu też poświęcono najwięcej analizy. Człowiek jest najdoskonalszym obrazem Boga-Miłości i dlatego jego powołaniem jest uczestniczenie w tajemnicy wewnętrznego życia Bożego przez małżeństwo i rodzinę. Z małżeństwem związana jest płciowość mężczyzny i kobiety, która należy do stopy człowieka i realizuje się w miłości wiążącej ich na całe życie. Ważne jest by dozgonna wierność zamysłowi Bożemu zabezpieczała przed subiektywizmem i relatywizmem niszczącym małżeństwo i rodzinę. Należy przyjąć, że miłość uzdalnia małżonków do współdziałania z Bogiem w rodzeniu dzieci i ich wychowaniu. Dzieci są trwałym, osobowym znakiem jedności rodziców, żywą syntezą ojcostwa i macierzyństwa. Małżeństwo i rodzina przez swoje wielorakie relacje budują Kościół, który jest rodziną rodzin.
- ks. Henryk Sławiński – Problem języka w nauczaniu religii wśród młodzieży.
Bóg, chcąc być zrozumianym przez ludzi, przemawia do nich stosownie do stanu kultury właściwego różnym epokom. Również Kościół, jeśli chce być zrozumianym, musi posługiwać się językiem kultury danej epoki. To samo dotyczy nauczania religii: w katechezie dla młodzieży niezbędny jest język dostosowany do jej mentalności. Celem niniejszego artykułu jest opisanie niezbędności i złożoności języka w nauczaniu religii wśród młodzieży oraz ukazanie jego zależności od modelu katechezy, a także próba dostarczenia sugestii, jaki powinien być. Najpierw więc podano definicję terminu „język” i omówiono naturę, funkcje oraz niezbędność języka w misji Kościoła oraz odmienność od języka teologii. Następnie przedstawiono związek języka z modelem katechezy oraz wyniki badań socjologicznych wśród młodzieży, a na koniec podsumowanie. Zauważono w nim, że język katechezy ma jednoczyć, a nie dzielić. Powinna w nim dominować pierwsza, a nie trzecia osoba liczby mnogiej. Katecheta i katechetka powinni solidaryzować się z katechizowanymi, a ich język powinien wyrażać szacunek do każdego człowieka bez względu na jego poglądy polityczne i społeczne. Jeśli katecheci pobudzą katechizowanych do dzielenia się doświadczeniem Boga i wiary, będzie to już samo w sobie niemałym osiągnięciem dydaktyczno-wychowawczym. Język katechezy będzie bowiem wówczas także językiem młodzieży.
- Zbigniew Krajewski – Katechetyczne interludium.
Teoretyczny wymiar katechezy nie jest tylko polem zainteresowania jej konceptualistów. W samoidentyfikacji katechezy, niejako implicite, zawarta jest jej wielowymiarowa inkorporacja. Wysiłek poznawczy katechety, który w początkowej fazie jego badań interdyscyplinarnych może wydawać się mu nieproporcjonalny do jednostkowych aplikacji, z czasem, kiedy katecheta nabędzie metodologicznej sprawności interpretacji tekstu źródłowego i czytania faktury zdarzeń, ów wysiłek zdaję się wyraźnie usensowniać. Znajomość merytorycznych warunków katechetycznego przepowiadania dowartościowuje samą posługę katechetyczną, jak również chroni ją samą przed błędem i wyjałowieniem.
- Piotr Koprowski – Obraz cywilizacji europejskiej w polskiej myśli katastroficznej lat dwudziestych XX w. (Florian Znaniecki, Mieczysław Smolarski, Jerzy Bronisław Braun).
Artykuł przybliża refleksje i przemyślenia wybranych reprezentantów polskiej myśli katastroficznej lat 20. XX w., poświęconych specyfice cywilizacji europejskiej po I wojnie światowej, traktujące o tym, co dla niej – z jednej strony – szczególnie cenne i konstruktywne, z drugiej zaś – destrukcyjne i niepożądane. Analizie i interpretacji pod tym kątem poddano rozprawę Upadek cywilizacji zachodniej Floriana Znanieckiego oraz powieści Miasto Światłości Mieczysława Smolarskiego i Kiedy Księżyc umiera Jerzego Bronisława Brauna. Wymienione publikacje, mimo iż poruszają interesującą problematykę i zdają się „przyciągać” frapującymi tytułami uwagę potencjalnych czytelników, nie stały się przedmiotem szerszego zainteresowania.
SPRAWY KOŚCIELNE I DUSZPASTERSKIE
- Człowieka nie można do końca zrozumieć bez Chrystusa (materiały liturgiczne).
PRZEGLĄD BIBLIOGRAFICZNY
- Bogdan Giemza, Apostolski wymiar życia konsekrowanego w nauczaniu Jana Pawła II.
- Studium teologicznopastoralne, Wrocław 2012 – ks. Ireneusz Werbiński
- Stanisław Kowalczyk, Rozważania o kapłaństwie. Kapłan w służbie Chrystusa i człowieka, Lublin – Sandomierz 2013 – ks. Zdzisław Pawlak
- Elżbieta Orzechowska, Godów. Dzieje radomskiej dzielnicy, wyd. 2, Radom 2010 – ks. Edward Walewander
- Wojciech Zyzak, Kapłaństwo prezbiterów. Studium nauczania Jana Pawła II, Kraków 2010 – ks. Ireneusz Werbiński
- Claudia Mariéle Wulf, Der Mensch – Ein Phänomen – Eine phänomenologische, theologische und ethische Anthropologie, Vallendar-Schönstatt 2011 – ks. Jerzy Machnacz
- Wiesław Przygoda, Apostolski wymiar wolontariatu charytatywnego w Polsce. Studium teologicznopastoralne na podstawie badań
wolontariuszy z parafialnych zespołów Caritas, Lublin 2012 – ks. Dariusz Lipiec
- Lawrence B. Porter, The Assault On Priesthood: A Biblical & Theological Rejoinder, Eugene 2012 – John M. Grondelski
