Zeszyt 3 (625) Tom 160 – Z TEOLOGII LITURGII

MAJ – CZERWIEC 2013 r.

SPIS TREŚCI

• Wprowadzenie – ks. Waldemar Karasiński
• ks. Dariusz Kwiatkowski – Liturgia wydarzeniem zbawczym w czasie Kościoła na podstawie Konstytucji
  
  Artykuł ukazuje liturgię jako wydarzenie zbawcze w trzecim etapie historii zbawienia, czyli w czasie Kościoła. Studium soborowej Konstytucji o liturgii pozwala stwierdzić, że jest to pierwszy w historii Kościoła dokument, w którym znalazła się całościowa teologiczna wizja liturgii. Najważniejszym osiągnięciem Konstytucji o liturgii Sacrosanctum concilium było ukazanie liturgii jako wydarzenia historiozbawczego. W czasie Kościoła Chrystus w liturgii i przez liturgię kontynuuje swoją zbawczą misję. Odnowiona liturgia dla ludzi wierzących stała się otwartą przestrzenią zbawczego dialogu z Bogiem. Wieloraka obecność Chrystusa w liturgii sprawia, że jest ona miejscem spotkania i zbawczego dialogu Boga z człowiekiem. Za pośrednictwem Chrystusa, w Duchu Świętym, dokonuje się święta wymiana i dialog między Bogiem, który zbawia i uświęca, a człowiekiem, który odpowiada na działanie Boga aktami kultu i swoim życiem. Należy zwrócić uwagę na dynamiczną obecność Chrystusa w celebracjach liturgicznych. Kolejnym ważnym osiągnięciem reformy było przywrócenie liturgii ludowi Bożemu. Dziś wierni mogą uczestniczyć w liturgii w sposób świadomy i czynny i przez to włączać się w nieustannie toczącą się historię zbawienia.

  Pokaż streszczenie

  Ukryj streszczenie
• ks. Daniel Brzeziński – Liturgia chrześcijańska jako celebracja wiary. Refleksja na marginesie listu apostolskiego Benedykta XVI Porta fidei ogłaszającego Rok Wiary
  
  „Pragniemy, aby ten Rok – pisał Benedykt XVI, ogłaszając Rok Wiary w Liście Apostolskim „Porta Fidei” – rozbudził w każdym wierzącym aspiracje do wyznawania wiary w pełni i z odnowionym przekonaniem, z ufnością i nadzieją. Będzie to też dobra okazja, by z większym zaangażowaniem celebrować wiarę w liturgii, a zwłaszcza w Eucharystii, która ‘jest szczytem, do którego zmierza działalność Kościoła, i zarazem jest źródłem, z którego wypływa cała jego moc’. Jednocześnie pragniemy – kontynuował papież – aby świadectwo życia ludzi wierzących było coraz bardziej wiarygodne. Zwłaszcza w tym Roku każdy wierzący powinien na nowo odkryć treść wiary, którą wyznaje, celebruje, przeżywa i przemadla” (n. 9). Celem artykułu – zainspirowanego przez powyższe papieskie stwierdzenie – była odpowiedź na jedno z fundamentalnych pytań stawianych we współczesnej (i nie tylko współczesnej) teologii liturgii: Co to znaczy, iż liturgia chrześcijańska jest celebracją wiary? W jakim sensie jest ona celebrowaniem naszej wiary? Celebracja wiary, dokonująca się w liturgii, to celebracja tajemnic wiary. Tak więc, w studium zajęto się po pierwsze treścią sprawowanej liturgii; innymi słowy: prawdami wiary chrześcijańskiej jako zakresem anamnezy liturgicznej. Znacznie bardziej skomplikowanym problemem jest jednak aspekt formalny owej celebracji, czyli sposób (quomodo) obecności misteriów wiary w sprawowanym – tu i teraz – misterium. Ta problematyka stała się tematem drugiej części opracowania.

  Pokaż streszczenie

  Ukryj streszczenie
• ks. Jerzy Lewandowski – Posynodalna adhortacja apostolska Ecclesia in Medio Oriente Benedykta XVI. Komentarz
• ks. Tomasz Szałanda – Homilia w celebracji Liturgii godzin
  
  Przedmiotem niniejszego artykułu jest zagadnienie głoszenia homilii w czasie sprawowania Liturgii Godzin. Obficie zastawiony Stół Słowa Bożego obliguje duszpasterzy by wprowadzili ją także do wspólnotowo odmawianej modlitwy Kościoła. Kwestią otwartą pozostaje zarówno jej miejsce w poszczególnych godzinach (po czytaniu czy po kantykach) jak i jej źródło zogniskowane wokół jedynie czytania czy również psalmów. Łączenie jednak tekstów Starego i Nowego Testamentu wydaje się być najwłaściwsze, tak by ukazywać w homilii wypełnienie Bożych obietnic w osobie Wcielonego, Ukrzyżowanego i Zmartwychwstałego Syna, które realizuje pełna grzechu ale i świętości wspólnota Kościoła.

  Pokaż streszczenie

  Ukryj streszczenie
• ks. Arkadiusz Jasiewicz – Presbyterium w Kościele poapostolskim – przyczynek do badań
  
  Pierwsze Kościoły chrześcijańskie w Palestynie były podobne w organizacji do żydowskich synagog, na czele których stała rada starszych (presbyteroi). W Dziejach Apostolskich widzimy kolegialny system kierownictwa w Jerozolimie. Apostoł Paweł wybiera starszych w kościołach, które wcześniej założył. Początkowo rola kapłanów była identyczna do biskupów(episkopoi,), terminy presbiteros i episkopos były synonimami. Dopiero później pojawia się rozdzielenie urzędów, biskupa i kapłana. Biskup pełnił funkcję przede wszystkim jako przewodniczący rady kapłanów (presbiterium). Początkowo każda lokalna społeczność kościelna miała swojego własnego biskupa. Ostatecznie jednak, jak Kościół się rozrósł, poszczególne gminy, szczególnie wiejskie nie były w stanie być pod opieką biskupa. I dlatego biskupi ustanawiają kapłanów pasterzami w tych wspólnotach, gdzie sami nie są w stanie otoczyć troską. Od tego momentu ogromną rolę w Kościele zaczyna spełniać presbyterium.

  Pokaż streszczenie

  Ukryj streszczenie

STUDIA I REFLEKSJE

• Adam Józef Sobczyk MSF – Współczesny człowiek wobec działania złego ducha w świetle pism polskich teologów i egzorcystów
• ks. Wojciech Szukalski – Od sentire cum Ecclesia ku amare Ecclesiam w formacji seminaryjnej.
  
  Celem artykułu jest ukazanie formacji seminaryjnej w aspekcie relacji alumna do Kościoła. Duży wpływ na rozumienie wspólnoty eklezjalnej ma wychowanie religijne na etapie dzieciństwa i młodości. Świadomość alumnów wzrasta podczas formacji i ma prowadzić nie tylko do współmyślenia i współodczuwania z Kościołem (sentire cum Ecclesia), lecz także do jego umiłowania (amare Ecclesiam). Pomocą w zrozumieniu swojego miejsca we wspólnocie wiary jest utożsamianie się z Jezusem Chrystusem (alter Christus) i przyjęcie prawdy o Kościele jako matce. Ponadto przyjęcie krzyża codzienności życia seminaryjnego jest uczestnictwem w cierpieniach Jezusa Chrystusa i stanowi istotny wymiar miłości do Kościoła, która ma urzeczywistniać się także dzięki posłudze każdego wiernego, a szczególnie alumna, a potem prezbitera w postawie podobnej do powołania matki.

  Pokaż streszczenie

  Ukryj streszczenie
• ks. Sławomir Tykarski – Kryzys w życiu kapłana szansą rozwoju duchowości i osobowości. Ujęcie psychologiczno-biblijne
  
  Kryzys jest zjawiskiem, który dotyka ludzi na różnych etapach ich życia, niezależnie od pozycji społecznej czy wykonywanego zawodu. Nie inaczej ma się rzecz z osobami duchownymi. Kapłani również mogą przeżywać kryzys na drodze swojego powołania określony mianem kryzysu religijnego. Może on mieć różnorodne odsłony. Jedną z nich jest kryzys związany z realizacją funkcji kapłańskiej odnoszącej się do wykonywania określonych zadań i posłannictwa. Analiza takiego rodzaju kryzysu bazuje w niniejszym artykule na historii życia proroka Jonasza. Następnie podany jest sposób postępowania w kryzysie i drogi wyjścia z niego. Sposób rozwiązania kryzysu w dużej mierze zależy od samego kapłana, który go przeżywa, od jego nastawienia i motywacji. Dobre przeżycie kryzysu umacnia kapłana i zwiększa jego doświadczenie. W ten sposób artykuł stara się ukazać kryzys w pozytywnym świetle jako szansę na zmianę dotychczasowego życia osoby duchownej, jako możliwość pogłębienia duchowości oraz rozwoju osobowości.

  Pokaż streszczenie

  Ukryj streszczenie
• ks. Dariusz Lipiec – The apostolate of the disabled.
  
  Apostolstwo jest działalnością zmierzającą do budowy Królestwa Bożego na ziemi. Powołani są do niego wszyscy katolicy na mocy sakramentów inicjacji chrześcijańskiej. Do apostolstwa zostały powołane także osoby niepełnosprawne, na miarę swoich możliwości. Angażują się one w Kościele i w społeczeństwie. Apostolat społeczny niepełnosprawnych jest realizowany głównie w rodzinie i środowisku sąsiedzkim. Dużą wagę przywiązuje się równie do apostolstwa w środowiskach lokalnych i w środowiskach ludzi niepełnosprawnych. Zaangażowanie osób niepełnosprawnych we wspólnocie Kościoła dotyczy przede wszystkim działalności we własnych parafiach. Osoby takie mają również możliwość apostolstwa w ramach zrzeszeń religijnych.

  Pokaż streszczenie

  Ukryj streszczenie
• s. Barbara (Miriam) Barylak – Pośrednictwo Maryi w życiu chrześcijan w świetle dialogu anglikańsko-rzymskokatolickiego (ARCIC II).

SPRAWY KOŚCIELNE I DUSZPASTERSKIE

• Człowieka nie można do końca zrozumieć bez Chrystusa (materiały liturgiczne).

SPRAWOZDANIA

• ks. Julian Głowacki – Sprawozdanie z sympozjum „Przemoc wobec dziecka” Lublin (4 XII 2012 r.)

PRZEGLĄD BIBLIOGRAFICZNY

• Kazimierz Lubowicki, Elementy duchowości w liturgicznych obrzędach sakramentu małżeństwa w Kościele zachodnim, Wrocław 2012 – ks. Ireneusz Werbiński
• Edward Walewander, O duszy nauczycielstwa – przed stu laty i dziś, Toruń 2012 – ks. Stanisław Kowalczyk
• Czesław Parzyszek, Znaczenie nowej ewangelizacji dla odnowy współczesnego świata, Ząbki 2012 – ks. Ireneusz Werbiński
• Eugeniusz Sakowicz, Uniwersytet katolicki. Teksty – bibliografia – dokumenty, Lublin 2012 – Sławomir Cebula
• Leszek Kołakowski, Kościół w krainie wolności. O Janie Pawle II, Kościele i chrześcijaństwie, wybór i układ Z. Mentzel, Kraków 2011 – ks. Piotr Karpiński
• Roland Prejs, Administracja diecezjalna w Królestwie Polskim w latach 1864–1918. Studium prozopograficzne, Lublin 2012 – ks. Łukasz Krucki
• Stanisław Ludwik Piech, Parafia na Świętojakubowym szlaku. Dzieje parafii Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła i św. Jakuba Apostoła w Brzesku 1385–2010, Brzesko 2012 – Anna Skoczek
• Feliks Kiryk, Inwentarz rękopisów Archiwum Kapituły Kolegiackiej i Katedralnej w Sandomierzu XIII–XX wieku, Sandomierz 2010 – ks. Krzysztof Kamiński
• Elżbieta Orzechowska, Radomscy bernardyni w dobie Powstania Styczniowego, Radom 2008 – ks. Edward Walewander
• Ignacy Dec, Siejba słowa, t. 24: Bądźmy świadkami Miłości, cz. 2, Świdnica 2012 – ks. Stanisław Kowalczyk