Zeszyt 3 (610) – tom 155 – Zeszyt zbiorczy

listopad – grudzień 2010

Spis treści

• Ks. Roman Walczak – Dyplomacja papieska. zarys zagadnienia w prawie kanonicznym i międzynarodowym
  Autor podejmuje zagadnienie dyplomacji papieskiej w kontekście przepowiadania Ewangelii. Wskazuje na różnorodną działalność Stolicy Apostolskiej. Sam będąc dyplomatą w służbie Stolicy Świętej, kompetentnie przedstawia strukturę i działalność papieskiej dyplomacji.

  Pokaż streszczenie

  Ukryj streszczenie
• Ks. Janusz Bujak – Spór o interpretację Soboru Watykańskiego II
  Artykuł jest autorstwa kapłana diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej, który obecnie jest adiunktem na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Szczecińskiego. Podejmuje on temat interpretacji Soboru Watykańskiego II i jego dokumentów w kontekście kryzysu Kościoła katolickiego, który pojawił się w wielu krajach Europy Zachodniej i Ameryki Północnej po roku 1965. Składa się z trzech części poświęconych niezwykle istotnym zagadnieniom. „Progresywny sposób interpretacji Soboru Watykańskiego II (1), Sobór zdradą Tradycji (2) oraz Klucz do odczytania Soboru: hermeneutyka ciągłości (3). Prezentowany artykuł wnikliwie omawia zapowiedziany we wstępie problem badawczy. Napisany został w sposób wnikliwy, prowadzone analizy świadczą o dobrym przygotowaniu teologicznym autora i obiektywnym spojrzeniu na prezentowaną kwestię.

  Pokaż streszczenie

  Ukryj streszczenie
• Ks. Norbert Pikuła – Rola ludzi starszych w społeczeństwie i w Kościele
  Autor w swym artykule podejmuje aktualny temat starości. Wskazuje na jej wartość, jak również podkreśla, że jest ona niepowtarzalną szansą. Ks. Pikuła logicznie prowadzi refleksję, ukazując rolę ludzi starszych i to zarówno w Kościele jak i w społeczeństwie. Na uwagę zasługuje wielopłaszczyznowość poruszanego zagadnienia.

  Pokaż streszczenie

  Ukryj streszczenie
• Andrzej Sobieraj – Soteriologiczno-eschatologiczny wymiar radości
  Autor artykułu jest doktorem teologii dogmatycznej oraz autorem jednej książki i licznych artykułów. W prezentowanej publikacji podjął się przedstawienia soteriologiczno-eschatologicznego wymiaru radości. Radość w doczesnym życiu każdego człowieka ma wymiar doświadczenia w dużej mierze chwilowego, przemijającego, aczkolwiek pozytywnego i pożądanego. Ma ona również rys antycypacji, swoisty wektor ku przyszłości. Radość jest rzeczywistością mającą swój wymiar soteriologiczno-eschatologiczny, albowiem jest egzystencjałem, który od Boga pochodzi, przez Boga staje się rzeczywistością egzystencjalną w życiu człowieka i świata oraz w Jego chwale znajduje wypełnienie i utrwalenie.

  Pokaż streszczenie

  Ukryj streszczenie

STUDIA I REFLEKSJE

• Ks. Zbigniew Cieślak – Rada kapłańska organem doradczym biskupa diecezjalnego w zarządzaniu Kościołem partykularnym w reformie Soboru Watykańskiego II
  Autor podejmuje zagadnienie rady kapłańskiej w odnowie soborowej, w aspekcie jej uczestniczenia w zarządzaniu Kościołem partykularnym. Rada kapłańska jest senatem biskupa i zajęła miejsce oraz przejęła funkcje kapituły katedralnej. Zamysłem soboru było, aby nowy organizm doradczy biskupa diecezjalnego stanowił z jednej strony rzeczywistą reprezentację prezbiterium diecezjalnego, a z drugiej strony skuteczną pomoc dla biskupa diecezjalnego w prowadzeniu, zarządzaniu, administrowaniu, a także w prowadzeniu dzieł apostolatu w Kościele partykularnym. Autor stwierdza, że rady kapłańskie w zbyt małym stopniu uczestniczą w zarządzaniu Kościołem partykularnym.

  Pokaż streszczenie

  Ukryj streszczenie
• Agnieszka Jóśko – Deklaracja w sprawie nauki o usprawiedliwieniu jako rezultat dialogów luterańsko-rzymskokatolickich
  Nauka o usprawiedliwieniu budzi zainteresowanie nie tylko wśród teologów. Przed kilku laty teolog A.A. Napiórkowski w książce pt. Bogactwo łaski a nędza grzesznika. Zróżnicowany konsens teologii katolickiej i luterańskiej o usprawiedliwieniu osiągnięty w dialogu ekumenicznym, Kraków 2000, podjął się trudu przybliżenia tego problemu. Prawie pięć wieków temu rozpoczęte polemiki odnoszące się do usprawiedliwienia toczone pomiędzy zwolennikami reformacji a katolikami dotyczyły tego, co wiązało się nie tylko z luterską tezą o całkowitym skażeniu ludzkiej natury przez grzech pierworodny, ale także z tezą, iż usprawiedliwienie to niepoczytanie człowiekowi jego grzechów przez Boga, a więc uznanie człowieka za świętego mimo jego grzechowej nędzy. Całkowicie odmienne były tezy katolickie wyrażone w nauczaniu Soboru Trydenckiego: w Dekrecie o grzechu pierworodnym i w Dekrecie o usprawiedliwieniu, zob. Breviarium fidei. Wybór doktrynalnych wypowiedzi Kościoła (BF), oprac. S. Głowa, I. Bieda, wyd. 2, Poznań 1998, s. 199–203, 312–331. Szczegółowe omówienie tych kwestii można prześledzić w pozycji: T. Jaklewicz, Święty grzesznik. Formuła Marcina Lutra „simul iustus et peccator” w kontekście ekumenicznym, Lublin 2006, s. 109–123. Nauka o usprawiedliwieniu nurtuje również młodych, świeckich teologów. Autorka recenzowanego artykułu Agnieszka Jóśko zauważa, że długotrwały dialog doktrynalny luterańsko-rzymskokatolicki przyniósł zasadnicze uzgodnienie w kwestii ważnego artykułu wiary w dokumencie pt. Wspólna deklaracja w sprawie nauki o usprawiedliwieniu. Nie oznacza to, że zostały przez to zniesione wszelkie różnice, ale prawdą jest, iż kończy się długotrwały i tragiczny dla chrześcijaństwa okres w dziejach katolików i luteran. Po ponad dziesięciu latach od ogłoszenia tego dokumentu rodzi się jednak pewien niedosyt co do jego recepcji, tak w środowiskach katolickich jak i ewangelickich. Niemniej należy mieć nadzieję, że nastąpią dalsze wyjaśnienia i recepcja treści dokumentu w ramach procesu duchowego. Bowiem osiągnięty konsens ma nie tylko niezwykle istotny wymiar doktrynalny, ale i duchowy, tyczący się całego chrześcijaństwa. Agnieszka Jóśko by uchwycić istotę kontrowersji podzieliła artykuł na trzy zasadnicze części, najpierw odniosła się do punktu wyjścia i przedmiotu sporu (rozdz. 1), by z kolei w tym kontekście zwrócić uwagę na zasadnicze fazy poprzedzające Wspólną deklarację o usprawiedliwieniu (rozdz. 2) by na koniec przedstawić istotne uzgodnienia dotyczące tego problemu (rozdz. 3).

  Pokaż streszczenie

  Ukryj streszczenie
• Dariusz Adamczyk – Błogosławieństwo ludzkości popotopowej (na podstawie Rdz 8, 20 – 9, 17)
  Artykuł Dariusza Adamczyka podejmuje ważny temat, ponieważ potop stanowił przełomowy moment w historii biblijnej. To wydarzenie wprowadziło podział w sensie chronologicznym na czas przed i po potopie (por. Rdz 9,28; 10,1.32; 11,10). Ratując Noego i jego rodzinę Bóg rozpoczął nową erę ludzkości na ziemi. W ten sposób rozpoczęła się nowa era dziejów świata. Dokonało się to poprzez ponowne przezwyciężenie chaosu (por. Rdz 1). Na początku tej nowej ery wszystkie żywe stworzenia zostały obdarzone Bożym błogosławieństwem. Bóg ponowił nakaz zaludniania ziemi (9,1.7; por. 1,28). Autor artykułu podkreślił, że podstawą owego planu było przymierze, Boża obietnica. Początek nowej ludzkości został potwierdzony aktem przymierza, które ma cechy obietnicy (por. 8,21 n; 9,8-17). Autor ukazuje Noego jako nowego Adama, który odnawia przymierze z Bogiem. Jednak zaraz narrator wskazuje na trudności, które wynikają z grzesznej kondycji ludzkiego serca (por. 8,21b). Stają się one przeszkodą w realizacji Bożych planów wobec ludzkości i świata. Zasadnicze nastawienie ludzi po potopie nie uległo zmianie, co wywarło wpływ na historię popotopową. Człowiek nadal pozostaje odpowiedzialny za własne postępowanie. Potop nie zmył ani przyczyn grzechu, ani też jego skutków. Jednakże zarówno przed, jak i po potopie, człowiekowi towarzyszy Boże błogosławieństwo.Nowe błogosławieństwo ma charakter obietnicy. D. Adamczyk zauważ, że przybiera ono szerszą formę niż błogosławieństwo pierwsze, które miało miejsce po stworzeniu. Błogosławieństwo Boże po potopie przywróciło człowiekowi prawo do dysponowania ziemią. Umocniona została władza człowieka nad zwierzętami. Teraz człowiek ma prawo zabijać je na pokarm. Bóg jednocześnie wprowadza zakaz spożywania mięsa z krwią oraz zabijania ludzi. Początek nowej ludzkości został potwierdzony aktem przymierza.

  Pokaż streszczenie

  Ukryj streszczenie
• Ks. Janusz Wilk – Uczta Mądrości (prz 9, 1–6) i biesiada Głupoty (prz 9, 13–18)
  Autor w swym artykule podejmuje próbę porównania dwóch fragmentów biblijnych z Księgi Przysłów. Chodzi o dwie drogi: mądrości i głupoty. Analizując tekst biblijny zwraca uwagę na konieczność podjęcia właściwej decyzji: wierności Bogu (uczta Mądrości) czy też odwrócenia się od Niego (uczta Głupoty). Kompetentnie i ze znawstwem podejmuje analizę filologiczną omawianego tekstu.

  Pokaż streszczenie

  Ukryj streszczenie
• Ks. Adam Świeżyński – Między ideą a doświadczeniem dialogu w instytucjach kościelnych
  Podejmując temat, autor odnosi się do wspólnoty Kościoła katolickiego, bez uwzględnienia sytuacji i stanu dialogu w innych wspólnotach chrześcijańskich. Między ideą właściwie rozumianego dialogu a jego praktycznym doświadczeniem w Kościele istnieje wciąż mniejsza lub większa rozbieżność. Jest to sytuacja charakterystyczna dla wielu idei, które z powodu swej doskonałości wydają się być niemożliwe do pełnego urzeczywistnienia w świecie.Dialog, który usiłuje prowadzić i do którego zaprasza Kościół, nie powinien pozostać jedynie zwykłą formą otwarcia się na świat, ani też próbą powierzchownego dostosowania się do aktualnej sytuacji, lecz sposobem odkrywania rozmaitych wypowiedzi Boga. W tej perspektywie sam dialog to nie cel ani koniec, lecz początek drogi.

  Pokaż streszczenie

  Ukryj streszczenie

SPRAWY KOŚCIELNE I DUSZPASTERSKIE

• Człowieka nie można do końca zrozumieć bez Chrystusa (materiały liturgiczne)

PRZEGLĄD BIBLIOGRAFICZNY

• Janusz M A R I A Ń S K I, Emigracja z Kościoła. Religijność młodzieży polskiej w warunkach zmian społecznych, Lublin 2008 – Ks. Edward Walewander
• 25-lecie promulgacji Kodeksu prawa kanonicznego. Obowiązywanie i stosowanie w Polsce, red. J. Krukowski, z. tracz, Łódź 2009 – Ks. Janusz Gręźlikowski
• Christopher G R Z E L A K, The „Inclusive pluralism” of Jacques Dupuis. Its contribution to a Christian theology of religions, and its relevance to the South African interreligious context, pietermaritzburg – Lublin 2010 – Beata Kosiba
• Eugeniusz N I E B E L S K I, Nieprzejednani wrogowie Rosji. Duchowieństwo lubelskie i podlaskie w powstaniu 1863 roku i na zesłaniu, Lublin 2008 – ks. Edward Walewander
• Orzecznictwo rotalne w praktyce sądowej Kościoła. [materiały z ogólnopolskiego spotkania pracowników sądownictwa kościelnego w Gródku nad Dunajcem w dniach 15–16 czerwca 2009 roku], red. t. rozkrut, Tarnów 2010 – Ks. Zbigniew Cieślak
• Krzysztof K O N E C K I, Rok liturgiczny i Kalendarz w reformie Soboru Watykańskiego II, Toruń 2010 – Ks. Jerzy Bagrowicz
• Ignacy D e c, Siejba słowa, t. 19: Bądźmy uczniami Chrystusa, cz. 1, Świdnica 2010 – ks. Zdzisław Pawlak
• Andrzej P A K U Ł A, Duchowość zakonna według Stanisława Papczyńskiego i wczesnej tradycji Zgromadzenia Księży Marianów, Warszawa 2010 – ks. Ireneusz Werbiński
• Rodion E B B I G H A U S E N, Die Genealogie der europäischen Krisis in der Perspektive der Interpretationsphilosophie Friedrich Nietzsches und der transzendentalen Phänomenologie Edmund Husserls, Würzburg 2010 – Ks. Jerzy Machnacz
• J. S k o c z y ń s k i, J. W o l e ń s k i, Historia filozofii polskiej, Kraków 2010 – Jerzy Tupikowski CMF
• Józef Mandziuk, Historia Kościoła katolickiego na Śląsku, t. 3, cz. 3: Czasy nowożytne 1887–1914, Warszawa 2009 – Jan Dąbrowski
• Jan P R Z Y B Y Ł O W S K I, Funkcja wychowawcza w teorii i praktyce eklezjalnej, Warszawa 2010 – Ks. Jerzy Bagrowicz