Zeszyt 1 (644) – Tom 167 – MŁODZIEŻ W KOŚCIELE

lipiec – sierpień 2016

SPIS TREŚCI

Słowo wstępne Biskupa Radomskiego Henryka Tomasika
Wprowadzenie – Eugeniusz Sakowicz
KS. JÓZEF GRZYWACZEWSKI – Rady św. Bazylego dla młodzieńców
Artykuł przedstawia rady św. Bazylego dla młodzieńców, szczególnie dla studentów, jak korzystać z kultury helleńskiej. Bazyli, jak wiadomo, otrzymał w młodości staranne wykształcenie według programu helleńskiego. Ogólnie rzecz biorąc akceptował on grecką filozofię i literaturę, traktując je jako praeparatio evangelica (przygotowanie do Ewangelii). Przestrzegał młodych przed historiami o bogach mitologicznych i ich przygodach, przed złą muzyką, a także przed marnowaniem czasu. Ukazywał pozytywne formy zachowania z życia powszechnie znanych postaci z filozofii czy historii jak Platon, Sokrates, Prodikos czy Aleksander Macedoński. Wskazywał, że w dziełach filozoficznych są elementy zgodne z zasadami wiary chrześcijańskiej; z takich można korzystać dla pożytku intelektualnego i duchowego. Bazyli uważał, że helleńskie wykształcenie może ułatwić zrozumienie Biblii i jej przesłanie. W zakończeniu swego pisma do młodych Bazyli przypominał, że jako chrześcijanie powinni korzystać ze wszystkiego z myślą o powołaniu do życia wiecznego.
Pokaż streszczenie
Ukryj streszczenie
SZCZEPAN T. PRAŚKIEWICZ OCD – Młodzi wiekiem, dojrzali duchem. Sylwetki niektórych dawnych i współczesnych młodych świętych Kościoła
Wyznaczenie Krakowa na Światowe Dni Młodzieży w 2006 r. stało się w Polsce bodźcem do zainteresowania młodymi świętymi – świadkami wiary mogącymi służyć młodzieży za orędowników i wzory do naśladowania. Publikacje o młodych świętych i błogosławionych przywołują nam wielkie ich liczby, nawet 230 młodych świadków wiary, począwszy od świętych męczennic czasów rzymskich (Łucji, Agaty, czy Agnieszki), aż do bł. Klary Badano, zmarłej w 1990 r. Artykuł przywołuje młodych świętych „starej gwardii” (Alojzego Gonzagę, Jana Berchmansa i Dominika Savio) i „nowego zaciągu” (Juanitę Fernández Solar – w zakonie Teresę z Los Andes, Piotra Jerzego Frassatiego oraz Klarę Badano). W końcu przybliża młodych świętych Polaków i Polki, od królowej Jadwigi, królewicza Kazimierza i Stanisława Kostki, poprzez błogosławionych Martę Wiecką, Karolinę Kózkównę, do młodych męczenników caratu i faszyzmu z tzw. „Poznańską Piątką” wychowanków salezjańskich z Poznania. Przybliżanie młodych świętych w duszpasterstwie powinno pomagać wszystkim wstępowanie w ich ślady by – wbrew destrukcyjnym prądom pseudonowoczesności – żyć na co dzień tak, „jak przystoi świętym” (Ef 5,3) i rzeczywiście stawać się „świętymi i doskonałymi przed Bożym obliczem” (por. Ef 1,4).
Pokaż streszczenie
Ukryj streszczenie
PAWEŁ SOKOŁOWSKI – Chrystocentryzm młodości w orędziach Jana Pawła II, Benedykta XVI i Franciszka na Światowe Dni Młodzieży
Papieże św. Jan Paweł II, Benedykt XVI oraz Franciszek wskazywali w swoich Orędziach na Światowe Dni Młodzieży, że młodość jest kluczowym okresem w życiu człowieka. Chrystocentryzm młodości przejawia się w tym, że w okresie tym winno nastąpić przejście od „życia wedle przykazań do życia w świadomości daru” – a to właśnie Chrystus uczynił swe życie darem dla nas. Na chrystocentryzm młodości wskazują też: nadzieja (jej najdoskonalszym spełnieniem jest Jezus Chrystus), dążenie do nieutracalnych wartości (takie wartości proponuje jedynie Chrystus), bogactwo wewnętrzne, które rodzi pytania dotyczące życiowego powołania oraz sensu i wartości życia (najpełniejszych odpowiedzi udziela Chrystus), pragnienia nieutracalnego życia, Boga i wolności (również te pragnienia w pełni zaspokaja jedynie Chrystus), ideały miłości i świętości (urzeczywistnione w Jezusie Chrystusie).
Pokaż streszczenie
Ukryj streszczenie
MAREK SAJ CSsR – Ochrona osób małoletnich w kanonicznym prawie karnym
Artykuł ten podejmuje kwestie ochrony osób małoletnich w kanonicznym prawie karnym. Może się bowiem zdarzyć, że osoby, które nie ukończyły 18 roku życia, stają się sprawcami przestępstw. W zależności od posiadanego wieku czasem nie będą ponosić za nie kary, a czasem przewidziana w prawie kara będzie zmniejszona. Osoby takie mogą być także wykorzystane seksualnie, czyli stać się przedmiotem przestępstwa w postaci molestowania lub też pornografii. Celem kanonicznego prawa karnego w jednej i drugiej sytuacji jest ochrona nieletnich. Troskę Kościoła o tę ochronę widać nie tylko w zapisach stanowionego prawa, ale również w licznych papieskich przemówieniach.
Pokaż streszczenie
Ukryj streszczenie
KRYSTIAN WOJACZEK – Dlaczego młodzi kohabitują?
Zachowania ludzi młodych w kwestiach związanych z ich przyszłym życiem małżeńskim często zaskakują radykalizmem negatywnych rozwiązań. Do nich należy niewątpliwie szerząca się kohabitacja młodych. Negatywna ocena zjawiska zdaje się wytyczać sposób jego zwalczania. Niestety nieskuteczny, czego dowodzi rozprzestrzenianie się praktyki. W tej sytuacji warto zwrócić uwagę na istotny brak w procesach wychowania ludzi młodych wyeksponowania roli i znaczenia współżycia seksualnego człowieka w jego życiu sakramentalnością małżeństwa. Ta pustka jest zagospodarowywana przez rozwiązania profanacyjne i przeciwne chrześcijańskiej wizji małżeństwa.
Pokaż streszczenie
Ukryj streszczenie
EMILIA ŚMIECHOWSKA-PETROVSKIJ – Potrzeby młodzieży doświadczającej niepełnej sprawności. Inkluzyjna odpowiedź Kościoła
Celem artykułu jest ukazanie potrzeb młodzieży doświadczającej niepełnej sprawności oraz zaprezentowanie, w jaki sposób Kościół może stać się przestrzenią inkluzyjną dla tej grupy. Punktem wyjścia dla rozważań uczyniono opisanie specyfiki okresu dorastania młodych ludzi, jako kontekstu dla zobrazowania trudności rozwojowych młodzieży z niepełnosprawnością. Następnie opisano warunki dostępności miejsc sakralnych i wspólnot religijnych dla osób z niepełnosprawnością, w szczególności dla młodzieży, w odniesieniu do warunków strukturalnych, mentalnych, dostępności grup formacyjnych i ewangelizacyjnych, duszpasterstwa indywidualnego i wolontariatu integracyjnego.
Pokaż streszczenie
Ukryj streszczenie
EUGENIUSZ SAKOWICZ – Młodzież w religiach pozachrześcijańskich
Każda religia jest zawsze religią „młodą”, dzięki dzieciom i młodzieży, którzy do niej należą. Młodość wiernych jest siłą witalną religii. W religiach ludów pierwotnych status młodych ludzi wyznaczany jest przez rytuały, w tym inicjacje. Są oni poddani tradycji plemiennej, która stanowi o ich tożsamości. W religiach Abrahamowych – zarówno w judaizmie, jak i islamie młodzi ludzie szybko osiągają przywilej pełnoprawnych członków ich społeczności religijnej. Szczególną rolę w ich życiu odgrywa rodzina. W niej urzeczywistnia się i spełnia tradycja. Rodzina daje im największe szczęście. W religiach Dalekiego Wschodu i Indii młodość ma również wyjątkowe znaczenie. W panteonie hinduizmu znajdują się ubóstwione dzieci oraz młodzieńcy. Życie ludzkie wg tej religii dzieli się na cztery stopnie: ucznia, pana domu, pustelnika, ascety. Na etapie ucznia (w wieku od ośmiu do dwunastu lat) młody człowiek pod kierunkiem nauczyciela (guru) zdobywa wiedzę, studiując Wedy – święte teksty religii. Fundamentem więzi rodzinnych wg konfucjanizmu – narodowej religii Chińczyków, jest „miłość synowska”. Młodzieniec żyjący w chińskiej rodzinie zobowiązany jest – w imię subordynacji wobec rodziców – do pełnej szczerości. Ma żywić bezwzględny szacunek i lojalność wobec ojca, który jest głową rodziny. Młodzi niechrześcijanie przyjmując chrzest mogą ubogacić Kościół „skarbami” wiary ich przodków.
Pokaż streszczenie
Ukryj streszczenie

Studia i refleksje

KS. LECH KRÓL – „Miłosierni jak Ojciec”. Inspiracje papieża Franciszka dla życia duchowego kapłanów w świetle bulli Misericordiae vultus
W świetle studium Bulli Misericordiae vultus zauważa się, że papież Franciszek całokształt duszpasterstwa Kościoła ujmuje w aspekcie miłosierdzia. Bóg tajemnicę swojego miłosierdzia objawił zarówno w Starym, jak i w Nowym Testamencie. Jego zaś szczyt doszedł do głosu w Misterium Paschalnym Chrystusa. Dlatego, jak zauważa papież, misja Kościoła nie może być izolowana od miłosierdzia Bożego. Stąd jego prezbiterzy, odpowiedzialni w pierwszej kolejności za jej realizację, winni przepowiadać miłosierdzie Boże i organizować w jego duchu dzieła tak w wymiarze materialnym, jak i duchowym. Ponieważ uczestniczą w Jedynym i Wiekuistym Kapłaństwie Chrystusa, dlatego są wezwani do naśladowania w tym względzie Jego stylu życia i działania. On bowiem w pełni objawił miłosierdzie Boga Ojca i stał się wiarygodną Jego ikoną. Dlatego prezbiterzy winni ją kontemplować, aby stawali się rzeczywiście wzorem Chrystusa, Miłosierni jak Ojciec. Tak więc struktura treściowa artykułu koncentruje się wokół czterech elementów treściowych: biblijny obraz Boga miłosiernego, Chrystus Arcykapłan obrazem Boga bogatego w miłosierdzie, potrzeba Jego kontemplacji w duchowości prezbiterów i realizacja miłosierdzia w ich życiu i posłannictwie.
Pokaż streszczenie
Ukryj streszczenie
KS. MARIUSZ WANGIN – Rzeczywistość opętania
Opętanie: przejaw zła towarzyszącego ludzkości od początku dziejów. Nadzwyczajna, z dopustu Bożego władza złego ducha nad fizyczną stroną człowieka. Gwałtowne i dręczące działania diabła wpływają na czynności, władze i organy ludzkiego ciała. To gwałtowne działanie mocy ciemności dzieli się na dwa stopnie: opętanie i obsiadanie. Nazwy te dopiero współcześnie nabrały ściśle określonego znaczenia, wcześniej używane były zamiennie, a przez to często mylone. W obsesji, która inaczej nazywa się circumsessio, moc szatana objawia się w słabym stopniu. Wywiera ona swój wpływ jakby tylko zewnętrznie i w pewnych tylko czynnościach i chwilach, bez wewnętrznego posiadania czyli zawładnięcia ludzkim ciałem. We właściwym zaś opętaniu – possessio, insessio, zły duch habitualnie ma mieszkanie w fizycznej sferze istoty ludzkiej, opanowuje – o ile Bóg dopuści – organy zmysłowe i niższe władze duszy, i w różny, często okropny sposób znęca się nad ofiarą. Zamieszkanie w ciele ludzkim, jak i przemoc nad władzami człowieka ogranicza się bezpośrednio do jego fizycznej strony, bowiem jeśli chodzi o duszę, to ma do niej dostęp tylko Bóg. Szatan nie ma dostępu do duszy ludzkiej, tak jak nie ma go żaden anioł. Mieszkanie w istocie duszy, jak i bezpośrednie poruszanie jej władz wewnętrznych jest prawem Bożym i zostało zarezerwowane wyłącznie Panu Bogu. Zło i zjawisko opętania budzi zainteresowanie w chrześcijańskim świecie. Przybliżenie problemu opętania w świetle wiary katolickiej pozwala spojrzeć na to zagadnienie przez pryzmat teologii, przyczyniając się do zrozumienia tematu w perspektywie odkupienia i zbawienia rodzaju ludzkiego. Pierwszym pogromcą szatana był Pan Jezus; swą władzę przekazał Dwunastu. Władza Kościoła nad szatanem jest sprawowana po dziś dzień, między innymi, w formie egzorcyzmów.
Pokaż streszczenie
Ukryj streszczenie
KS. PAWEŁ SZCZEPANIAK – L’interpretazione della teoria dell’arte nei commenti dopo il Concilo di Trento
Niniejsza praca omawia kwestię tego, w jaki sposób reprezentacja wizerunków Świętych była przedmiotem obrad Soboru Trydenckiego odbywającego się między 1545 i 1563 r. Artykuł zawiera dogłębną analizę dekretu opublikowanego w ostatniej sekcji: Della invocazione, della venerazione e delle Reliquie dei Santi e delle Sacre immagini. W latach następujących po ogłoszeniu tego dekretu, trzej główni komentatorzy i naukowcy dyskutowali na ten konkretny temat : pierwszy to Molanus , który opublikował dwie prace, następny – kardynał Karol Boromeusz, który napisał traktat dla diecezji w Mediolanie, następnie rozszerzony dla całego Kościoła. Trzecim i ostatnim uczonym był arcybiskup Bolonii, Gabriele Paleotti.
Pokaż streszczenie
Ukryj streszczenie

Sprawy kościelne i duszpasterskie

Człowieka nie można do końca zrozumieć bez Chrystusa (materiały liturgiczne)

Przegląd bibliograficzny

Studia Soborowe, red. M. Białkowski, t. 1: Historia i nauczanie Vaticanum II, Toruń 2013; t. 2: Historia i recepcja Vaticanum II, cz. 1–2, Toruń 2014–2015 – Eugeniusz Sakowicz
Stanisław Kowalczyk, Idea duszy – w refleksji filozoficznej, Lublin 2016 – ks. Zdzisław Pawlak
„Studia Włocławskie”, t. 17: 2015 – ks. Ireneusz Werbiński
Pragmatyka, retoryka, argumentacja. Obrazy języka i dyskursu w naukach humanistycznych, red. P. Stalmaszczyk, P. Cap, Kraków 2014 – ks. Rafał Szprync
Sławomir H. Zaręba, Religijność młodzieży w środowisku zurbanizowanym. Socjologiczne studium teoretyczno-empiryczne, Warszawa – Rzeszów 2012 – Anna Linek
Evangelium. Stadt. Kirche. Stadt- und Gemeindemissionen im säkularen Umfeld, Hg. M-L. Hermann, H. Schünemann, Regensburg 2014 – ks. Dariusz Lipiec