Zeszyt 3 (676) – tom 177 – ITE AD IOSEPH

listopad/grudzień 2021

SPIS TREŚCI

  • Słowo wstępne Biskupa Włocławskiego Krzysztofa Wętkowskiego
  • Eugeniusz Sakowicz
    Wprowadzenie
  • Marek Czachorowski
    Święty Józef a filozoficzny ideał ojcostwa
    Artykuł przedstawia założenia filozoficzne papieskiego nauczanie na temat św. Józefa jako wzoru mężczyzny i ojca. Są to założenia klasycznie rozumianej filozofii jako ukierunkowanej na ujęcie istoty bytów, w tym i istoty człowieka, męskości i kobiecości. Te założenie kwestionuj nowożytna i współczesna koncepcja nauki, ukierunkowana na pożytek a nie prawdę. Wtedy też sens ludzkiej męskości i kobiecość redukowany zostaje do sfery tylko przyrodniczej. Scjentystyczna mentalność nie pozostawia też miejsca na traktowanie św. Józefa jako ogólnie ważnego wzoru męskości i ludzkiego ojcostwa.
    Pokaż streszczenie
    Ukryj streszczenie
  • Ks. Mirosław Stanisław Wróbel
    Ojcowski wpływ św. Józefa na osobę Jezusa i Jego zbawcze dzieło
    Niniejszy artykuł jest próbą odpowiedzi na pytania: W jaki sposób doświadczenie Boga jako Ojca przez św. Józefa pozwala mu odkrywać głębię swego ojcostwa wobec Jezusa? Jak ludzkie ojcostwo św. Józefa wobec Jezusa kształtuje Bożą relację Ojciec – Syn? Na ile Jezus z Nazaretu czerpie od swojego ziemskiego ojca wzorce, które pozwalają mu na kształtowanie synowskiej postawy wobec Boga i na realizację dzieła zbawienia świata? Autor ukazuje najpierw obraz Boga w Starym Testamencie, z którego mógł czerpać inspirację św. Józef do realizacji swojego ojcostwa wobec Jezusa. W dalszej części artykułu zostaje ukazane dojrzewanie Józefa w ojcostwie Słowa Wcielonego. Autor zwraca szczególną uwagę na tożsamość Józefa jako sługi zbawienia (minister salutis), dzięki której jako ziemski ojciec Jezusa ma on istotny wkład w zbawcze dzieło Syna Bożego. Autor podkreśla także rolę Ducha Świętego, którego działanie staje się kluczem do zrozumienia ojcowskiego wpływu Józefa na zbawcze dzieło Jezusa.
    Pokaż streszczenie
    Ukryj streszczenie
  • Ks. Józef Grzywaczewski
    Co zauważył św. Józef?
    Artykuł dotyczy reakcji św. Józefa na odmieniony stan Maryi po Jej powrocie z Jerozolimy. Powszechnie uważa się, że były to fizyczne objawy ciąży. Autor, nawiązując do różnych opracowań wyraża opinię, że gdyby Józef takie objawy zauważył, to wcześniej zauważyłyby je kobiety z otoczenia Maryi; gdyby one zauważyły objawy ciąży, to sprawa nabrałaby rozgłosu w całym mieście Nazaret, a tak się nie stało. Wobec tego św. Józef mógł zauważyć coś niezwykłego u Maryi, ale to „coś” wynikało z Jej bliskiego kontaktu z Synem Bożym. W odmienionym stanie schodził Mojżesz z Góry Synaj po spotkaniu z Bogiem. Józef doznał lęku, podobnie jak kapłan Zachariasz w świątyni, ale był to lęk przed tajemnicą, której zrozumieć nie mógł, gdyż przedtem nic podobnego się nie zdarzyło.
    Pokaż streszczenie
    Ukryj streszczenie
  • Kryspian Przyjazny
    Mąż Szema imieniem Józef
    Bohaterem niniejszego artykułu jest Święty Józef. Jest to mąż Szema, bo przykazanie Boga: „Słuchaj, Izraelu, Pan jest naszym Bogiem – Panem jedynym”, wypełnia w sposób doskonały. Józef miłuje Boga z całego serca swego, z całej swej duszy i ze wszystkich sił swoich. Umie słuchać Boga, pozwala się prowadzić Jego wolą, potrafi właściwie odpowiedzieć na Boże powołanie oraz jest zawsze dyspozycyjny i posłuszny wobec Boga.
    Bóg zawierzył Józefowi, aby dokonać rzeczy wielkich. Przygotował go do wypełnienia bardzo ważnej misji. Bóg wezwał św. Józefa, aby służył bezpośrednio osobie i misji Jezusa poprzez swoje ojcostwo. Mąż Szema odpowiedział Bogu „Tak!” swoją postawą i swymi czynami. Święty Józef, poprzez swe posłuszeństwo Bogu, jawi sie nam jako wzór wspaniały duchowości chrześcijańskiej.
    Pokaż streszczenie
    Ukryj streszczenie
  • Ks. Krzysztof Konecki
    Liturgiczny wymiar kultu Świętego Józefa
    Opracowanie dotyczy liturgicznego wymiaru kultu św. Józefa. Najpierw zostaje nakreślony krótki zarys historii kultu. Następnie autor prezentuje dyskusję nad liturgicznym kultem św. Józefa podczas Soboru Watykańskiego II. W dalszej kolejności artykuł omawia posoborową reformę liturgicznego kultu św. Józefa, by w ostatniej części wskazać na konieczność zmian w euchologii świętojózefowej. Publikację zamykają wnioski i postulaty.
    Pokaż streszczenie
    Ukryj streszczenie
  • Ks. Krzysztof Witko
    Ite ad Ioseph! Luźne zapiski do medytacji o Świętym Józefie do napisania
    Niniejszy przyczynek jest próbą duszpasterskiej refleksji na temat św. Józefa. Idąc tropem ewangelii dzieciństwa i tradycji Kościoła, przedstawiam najpierw dane ewangeliczne o świętym Józefie. Następnie pobieżnie omawiam Jego uprzywilejowane miejsce w kulcie i pobożności Kościoła na przestrzeni dziejów. W końcu, powracam do Mateuszowego tekstu Zwiastowania (1, 18-25), aby wydobyć na światło dzienne ewangeliczną afirmację „ojcostwa symbolicznego”. Tak szkicowo zarysowana problematyka wprowadza wierzącego w przestrzeń zawierzenia i zaufania, daru i obdarowania, obecności i zaangażowania.
    Pokaż streszczenie
    Ukryj streszczenie
  • Paweł Sokołowski
    Jakiej miłości uczy nas dziś św. Józef? Refleksja na podstawie adhortacji apostolskiej św. Jana Pawła II Redemptoris custos
    W niniejszym artykule udzielono odpowiedzi na pytanie: jakiej miłości uczy nas dziś św. Józef? Odpowiedź ta bazowała na adhortacji apostolskiej papieża Jana Pawła II „Redemptoris Custos”. Najpierw ukazano wielość i różnorodność sytuacji, które dziś określa się mianem miłości; następnie przedstawiono główne rodzaje miłości; na koniec wskazano na św. Józefa i jego doświadczenie miłości, zwracając uwagę na wiarygodność jego miłości. Mimo że współcześnie miłość dla niektórych ludzi stała się poniekąd niezrozumiała (określają nią zjawiska, które nie mają z miłością nic wspólnego), św. Józef w sposób jednoznaczny uczy miłości sakramentalnej, przenikniętej wiarą, wiernej, zdolnej do najwyższej ofiary, czyli rezygnacji z siebie i swoich zamierzeń.
    Pokaż streszczenie
    Ukryj streszczenie
  • Józef Nowak
    Święty Józef w ludowej teologii i pobożności
    W artykule zaprezentowano wybrane elementy ludowej teologii i pobożności dotyczącej św. Józefa, związane z doroczną obrzędowością ludową okresu Adwentu i Bożego Narodzenia, uroczystością św. Józefa (19 III) oraz ze św. Józefem jako patronem dobrej śmierci. Autor skorzystał z wyników z wyników własnych etnograficznych badań terenowych (1995-2002) nad religijnością mieszkańców regionu tomaszowskiego na Zamojszczyźnie oraz z literatury przedmiotu. Kult św. Józefa mieszkańców wsi wyraża się w umieszczaniu obrazów w domach, stawianiu kapliczek, modlitwach, pieśniach i kolędach, obrzędach kolędniczych, pielęgnowaniu wątków apokryficznych, przysłowiach, naśladowaniu wiary św. Józefa.
    Pokaż streszczenie
    Ukryj streszczenie
  • Magdalena Rzym
    Josef ben Jaakow, mąż sprawiedliwy. Kreacja postaci św. Józefa w powieści Jezus z Nazarethu Romana Brandstaettera
    W dziele Jezus z Nazarethu Romana Brandstaettera nowotestamentowe wzmianki dotyczące życia Józefa zostają rozwinięte i zrekonstruowane tak, że powstaje pełna biografia bohatera, który obdarzony zostaje osobowością, bogatą psychiką i życiem wewnętrznym. Wzbogaceniu powieściowej sylwetki służy psychologiczny komentarz autora, który wnika w wewnętrzne bodźce działania Josefa i ukazuje „mechanizmy” jego życia duchowego. Wskutek tych zabiegów powstaje duchowy i psychologiczny portret bohatera, który staje się postacią żywą, zrozumiałą i bliską czytelnikom.
    Niepodważalną zasługą pisarza jest upomnienie się o historyczność Opiekuna Jezusa. Brandstaetter wykreował wizerunek Józefa – Semity, prawdziwego syna Izraela pod względem charakteru, mentalności i przeżywania swojej wiary. Przywrócił go jego własnej ojczyźnie i epoce. Usytuował jego biografię w rzeczywistym kontekście historycznym, religijnym, politycznym i obyczajowym i uświadomił czytelnikom, że realia te są bardzo odległe od naszych warunków życia i myślenia.
    Niewątpliwie, Romanowi Brandstaetterowi udało się stworzyć wiarygodną, przekonywującą kreację postaci świętego Józefa.
    Pokaż streszczenie
    Ukryj streszczenie
  • Eugeniusz Sakowicz, Paweł Szuppe
    Bibliografia publikacji na temat św. Józefa wydanych w roku św. Józefa (8 XII 2020 – 8 XII 2021)

Studia i refleksje

  • Ks. Tomasz Wielebski
    Droga synodalna wyzwaniem dla Kościoła w Polsce
    Zwołane z inicjatywy Franciszka XVI Zwyczajne Zgromadzenie Ogólnego Synodu Biskupów Ku Kościołowi synodalnemu: komunia, uczestnictwo i misja jest, rozłożonym na trzy lata (2021–2023), procesem synodalnym, który będzie się odbywał na trzech poziomach życia Kościoła: lokalnym, kontynentalnym i powszechnym. Stanowi to dobrą okazję do poszukiwania odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób do tej pory Kościół w Polsce podążał drogą synodalności.
    Autor, wpisując się w przygotowania do synodu poświęconego synodalności, swoje rozważania przedstawia w trzech punktach. Zarysowuje on najpierw jej podstawy teologiczne, ukazując nauczanie papieża Franciszka (1), a następnie referuje główne myśli prawie nieznanego w naszym kraju dokumentu Międzynarodowej Komisji Teologicznej Synodalność w życiu i misji Kościoła z 2018 roku (2). Zwieńczeniem rozważań jest ukazanie, na wybranych przykładach, dotychczasowego sposobu realizacji synodalności w Polsce (3).
    Pokaż streszczenie
    Ukryj streszczenie
  • Jolanta Kurosz
    Posługi świeckich w budowaniu kościelnej komunii wyzwaniem dla Kościoła w Polsce
    Posługi świeckich są zakorzenione w sakramencie chrztu świętego i bierzmowania, w odróżnieniu od posług urzędowych sprawowanych przez prezbiterów na mocy sakramentu święceń. Posługi lektoratu, akolitatu i katechety mają przyczynić się do budowania wspólnoty Kościoła i głoszenia Ewangelii. Ich realizacja dokonuje się poprzez udział wiernych w kapłaństwie wspólnym. Budowanie eklezjalnej wspólnoty spoczywa więc na wszystkich jej członkach. Dlatego konieczne jest dostrzeżenie, zrozumienie oraz zaakceptowanie przez wszystkich członków Kościoła miejsca i roli laikatu w życiu Kościoła. Kształtowanie świadomości eklezjalnej wśród wiernych stanowi podstawowe wyzwanie dla Kościoła w Polsce.
    Pokaż streszczenie
    Ukryj streszczenie

Sprawy kościelne i duszpasterskie

  • Człowieka nie można do końca zrozumieć bez Chrystusa (materiały liturgiczne)

Przegląd bibliograficzny

  • Anastazy Nadolny, Słownik biograficzny kapłanów wyświęconych w latach 1921–1945 pracujących w diecezji chełmińskiej, Pelplin 2021 – ks. Wojciech Frątczak
  • Edward Walewander, Szkoła w dobie eksperymentu, Lublin 2021 – Elżbieta Orzechowska
  • Jan Śrutwa, Kościół w epoce Wędrówek Ludów, t. 1: Kościół w szczytowej fazie Wędrówek Ludów, Lublin 2021 – ks. Edward Walewander
  • Ignacy Dec, Zaufaj Panu, a On cię podtrzyma. Listy pasterskie 2004–2020, Świdnica 2021 – ks. Zdzisław Pawlak
  • Kazimierz Rulka, Formacja intelektualna Sługi Bożego biskupa Wojciecha Owczarka, Włocławek 2021 – ks. Wojciech Frątczak
  • Stanisław Jankowski, Salezjanin na modlitwie, Warszawa 2021 – ks. Zdzisław Pawlak
Skip to content