WRZESIEŃ – PAŹDZIERNIK 2011 r.
SPIS TREŚCI
- STANISŁAW MARIA KAŁDON OP – Orędzie fatimskie a cywilizacja miłości
Artykuł napisany został przez ojca profesora St. M. Kałdona OP, który jest kierownikiem katedry Historii Kaznodziejstwa w UKSW w Warszawie. Ojciec Kałdon jest autorem licznych publikacji z zakresu mariologii i homiletyki. Artykuł stanowi obszerną publikację poświęconą orędziu fatimskiemu w kontekście cywilizacji miłości. Na całość opracowania składają się następujące szczegółowe zagadnienia; uniwersalność orędzia Maryi; Niepokalane serce Maryi – wyrazem woli Bożej dla świata; potrzeba pięknej i czystej miłości we współczesnym świecie; pokój świata jest dziełem każdego serca ludzkiego; kryterium zwycięstwa cywilizacji miłości program cywilizacji miłości; nabożeństwo do serca Maryi środkiem budowania cywilizacji miłości. Artykuł stanowi wnikliwą analizę orędzia fatimskiego, które odniesione zostało do współczesności. Autor formułuje istotne dla życia chrześcijańskiego wnioski i wskazania.
- KS. MARIAN ZDZISŁAW STEPULAK – Profilaktyka aborcji
Zagadnienie aborcji we współczesnym świecie staje się bardzo aktualne. Zajmują się nim przywódcy religijni, politycy, prawnicy, lekarze, psychologowie oraz przedstawiciele wielu dyscyplin i dziedzin naukowych. Aborcja wzbudza kontrowersje ideologiczne i religijne. Biorąc zatem pod uwagę tę złożoną rzeczywistość warto zwrócić uwagę na kwestię terminologiczną, która dotyczy pewnego dylematu: czy aborcja to zabójstwo czy też medyczny zabieg. Należy podkreślić, iż wielkie religie świata stoją na straży życia i uważają aborcję za czyn zakazany i zły. Mówiąc o profilaktyce aborcji ma się na ogół na uwadze prewencję drugiego i trzeciego stopnia. Oznacza to szukanie skutecznych sposób pomocy ludziom, którzy decydują się na aborcję, bądź aborcji już dokonali. Tymczasem zapomina się o prewencji pierwotne, w której chodzi o zminimalizowanie lub nawet zlikwidowanie tych czynników, które przyczyniałyby się do podjęcia aborcji. Należy podkreślić, iż fundamentalną rolę w realizacji prewencji pierwotnej w odniesieniu do aborcji może odegrać adekwatny, zdrowy system rodzinny.
- JAKUB HOLNICKI-SZULC – Dialog międzyreligijny pontyfikatu Benedykta XVI
Jakub Holnicki-Szulc w artykule podkreśla, że głównym zadaniem stojącym przed Kościołem współczesnym jest przyznanie się przed sobą i przed światem, że Jezus Chrystus jest jedyną Prawdą. Katolik ma spotykać się z wyznawcami innych religii by dawać im przykład przede wszystkich przez modlitwę i rzeczową argumentację, nie zapominając jednak o błaganiu Boga o nawrócenie swoich współdysputantów do Kościoła. Autor zauważa, że obecny pontyfikat Benedykta XVI nie jest pontyfikatem zachowawczym ale wyznacza perspektywy dialogu międzyreligijnego. Benedykt XVI, mówiąc o koncepcji pojmowania papiestwa przez niekatolicki świat chrześcijański, wskazuje, iż już teraz papież może pełnić rolę swego rodzaju rzecznika świata chrześcijańskiego, co byłoby akceptowalne przez niekatolików. Jakub Holnicki-Szulc stwierdza z całą pewnością, że przywrócenie różnym Wspólnotom pełnej, widzialnej i niepodważalnej łączności ze Stolicą Apostolską jest jednym z podstawowych celów obecnego pontyfikatu. Stąd decyzja stworzenia Ordynariatu dla nawróconych anglikanów, czy decyzje względem Kościoła w Chinach, czy Bractwa kapłańskiego św. Piusa X. Łączność wspomniana jednak, nie może być budowana z pominięciem czy przemilczeniem różnic dzielących świat chrześcijański.
- KS. JAROSŁAW BABIŃSKI – Benedykt XVI wobec islamu
Artykuł ks. Jarosława Babińskiego podejmuje ważny temat, ponieważ w Europie jest coraz bardziej dostrzegalna obecność wyznawców islamu. Fakt ten ma swoje źródło w procesach społecznych, ekonomicznych i politycznych współczesności. Ta sytuacja ma także związek ze zjawiskami emigracji i migracji. Dlatego dialog z tą religią jest sprawą ważną i aktualną. Dialog ten intensyfikuje się w czasie pontyfikatu Benedykta XVI. Autor stanowczo stwierdza, że papież Benedykt XVI otwiera nową epokę w relacjach między muzułmanami i chrześcijanami. Próbuje on budować relacje wzajemne, uwzględniając to, co łączy dwie wielkie religie, ale także to, co jest problematyczne, co jest źródłem konfliktów i nieporozumień. Według papieża – tylko wspólne szukanie prawdy jest fundamentem autentycznego porozumienia i zbliżenia. We współpracy z islamem papież widzi wielką szansę skutecznej walki z problemami współczesności. Islam w jego opinii może być też wielkim sojusznikiem chrześcijaństwa przeciwko sekularyzacji a także relatywizowaniu wartości życia i godności człowieka.
- KS. WIESŁAW FELSKI – Nie tylko Apokalipsa. Tropy biblijne w przedwojennej poezji Czesława Miłosza
Młoda Polska była ostatnim okresem literackim, w ramach którego Pismo Święte stanowiło szczególnie ważne źródło inspiracji twórczych. Natomiast dla większości poetów debiutujących po roku 1918 toposy ze Starego i Nowego Testamentu przestały być tak atrakcyjne (wyjątek stanowili przedstawiciele tak zwanej literatury katolickiej). Motywy biblijne stały się tezaurusem obrazów wykorzystywanych, często w oderwaniu od pierwotnego kontekstu, jako liryczna ornamentyka; przykładami są m.in. Koniec świata K. I. Gałczyńskiego czy Bal w operze J. Tuwima. W takim pejzażu literackim – jak zauważa A. Fiut – postawa młodego Czesława Miłosza wobec Pisma Świętego była diametralnie odmienna. Autor Trzech zim nie postrzegał Biblii wyłącznie w redukcyjnych kategoriach zbioru poetyckich figur. Nie straciła ona dla poety niczego ze swojego sakralnego charakteru, czerpał on z niej również idee etyczne i wzorce postaw egzystencjalnych. Cały przedwojenny okres twórczości Miłosza był wyraźnie nacechowany religijnie. Wiesław Felski, w przedwojennej poezji Miłosza, dostrzega nie tylko wątki apokaliptyczne, ale również sporo nawiązań do innych ksiąg biblijnych. Świadczy to o sporej orientacji poety w tekstach Pisma Świętego. Na przekór modzie panującej w dwudziestoleciu międzywojennym Biblia stanowiła dla autora Trzech zim znaczące źródło inspiracji. Jest to zapowiedź drogi twórczej, która rozwinie się dopiero w późniejszych okresach aktywności pisarskiej Miłosza, a najpełniejsze oblicze zyska w przekładach biblijnych autorstwa noblisty.
STUDIA I REFLEKSJE
- KS. JÓZEF DĘBIŃSKI – Kościół katolicki wobec wojny polsko-bolszewickiej i traktatu ryskiego
- AGNIESZKA KOBUS – Szkoły katolickie w archidiakonacie pomorskim w okresie kontrreformacji
Artykuł podejmuje temat, dotyczący rozwoju szkolnictwa katolickiego w archidiakonacie pomorskim. W okresie potrydenckim spotykamy się w Prusach Królewskich z różnymi typami szkół począwszy od nauczania elementarnego w szkołach parafialnych, poprzez nauczanie średnie aż do wyższego. Najliczniej występującymi szkołami były szkółki parafialne zlokalizowane przy kościołach parafialnych katolickich i ewangelickich, choć zdarzało się, że były zakładane także przy świątyniach filialnych. Autorka w sposób szczegółowy na podstawie zgromadzonych źródeł omawia funkcjonowanie szkół parafialnych, klasztornych i gimnazjów.
- KS. KRZYSZTOF BIELAWNY – Kościelne i świeckie uroczystości z okazji 500. rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika (1973 r.)
Artykuł podejmuje interesujący dla historii i kultury temat związany z obchodami 500. rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika. Z okazji roku Kopernikowskiego zorganizowane zostały zarówno przez Kościół, jak i władze świeckie obchody o wymiarze ogólnopolskim i lokalnym na terenie całej Polski. Autor artykułu na podstawie zgromadzonych źródeł w sposób bardzo precyzyjny i szczegółowy omówił kościelne i świeckie uroczystości z okazji 500. lecia urodzin M. Kopernika. Szczegółowo zajął się omówieniem uroczystości jubileuszowych organizowanych przez Kościół oraz państwo, uwzględniając szeroko rozumiane uwarunkowania organizowanych uroczystości. Całość publikacji wieńczy krótkie podsumowanie.
- KS. MIECZYSŁAW MIKOŁAJCZAK – Ukrzyżowanie Jezusa a zbawienie dobrego łotra (Łk 23, 40–43)
Autor w swym artykule podejmuje próbę egzegezy fragmentu Łukaszowej ewangelii mówiącej o ukrzyżowaniu Jezusa i nawróceniu łotra. Na uwagę zasługuje filologiczna strona opracowania, która wskazuje na duże kompetencje autora.
- DARIUSZ ADAMCZYK – Niewierność narodu wybranego wobec Jahwe na podstawie perykopy o złotym cielcu
Autor w swym artykule analizuje scenę biblijną traktującą o złotym cielcu. Kompetentnie wskazuje na poszczególne etapy odstępstwa, podkreślając, że biblijna relacja ma na celu obronę monoteizmu, a także wskazuje na wstawienniczą rolę Mojżesza.
- MARTA KOWALCZYK – Dlaczego Matki Kościoła?
Pani dr Marta Kowalczyk w swojej publikacji podjęła się prezentacji serii wydawniczej zatytułowanej „Matki Kościoła”, która ma na celu zapoznanie czytelników i wiernych z różnymi formami pobożności chrystologicznej, świętych kobiet. Kobiety te zdaniem autorki odegrały na przestrzeni wieków ogromną rolę w rozpoznawaniu właściwych postaw wobec tajemnic bożych i prawd objawionych zawartych w Piśmie świętym. W recenzowanej publikacji autorka zastanawia się i rozważa nad objawieniem mistycznym; prezentuje świat według Hildegardy, ponieważ ta święta otwiera serię „Matki Kościoła”, następnie przywołuje i odwołuje się do życia różnych świętych kobiet: od matek i ojców jesteśmy; całość artykułu wieńczy zagadnienie: Jezus Chrystus – w centrum wspólnoty Kościoła u św. Mechtydy.
- KS. TOMASZ SZAŁANDA – Sługa Słowa w komunii z Bogiem
- MAREK KOPACZYK – Początki chrześcijaństwa w Etiopii
SPRAWY KOŚCIELNE I DUSZPASTERSKIE
- Człowieka nie można do końca zrozumieć bez Chrystusa (materiały liturgiczne)
PRZEGLĄD BIBLIOGRAFICZNY
- Jerzy Machnacz , Edyta Stein – św. Teresa Benedykta od Krzyża. Wprowadzenie w życie i twórczość, Wrocław 2010 – Jerzy tupikowski CMF
- Biskup lubelski Marian Leon Fulman. Pedagog trudnych lat, red. Edward Walewander, Lublin 2010 – ks. Piotr Nitecki
- Edward Walewander, Postmodernizm a pedagogia katolicka, Toruń 2011 – ks. Ryszard Iwan
- Kazimierz Skoczylas, Wartości młodych katolików regionu konińskiego. Studium katechetyczno-pastoralne na przykładzie wybranych szkół ponadgimnazjalnych regionu konińskiego, Toruń 2011 – ks. Jerzy Bagrowicz
- Ewangelizacja odpowiedzią Kościoła w Polsce na wyzwania współczesności, red. w. przygoda, E. Robek, Sandomierz 2011 – ks. Dariusz Lipiec
- Dariusz Lipiec, Duszpasterstwo niewidomych i słabowidzących w Polsce. Studium teologicznopastoralne, Lublin 2011 – ks. Wiesław Przygoda
- Dariusz Lipiec, Duszpasterstwo niewidomych i słabowidzących w Polsce. Studium teologicznopastoralne, Lublin 2011 – ks. Wiesław Przygoda
- Łukasz Stefaniak, Utopizm: źródła myślowe i konsekwencje cywilizacyjne, Lublin 2011 – bp Ignacy Dec
- Ignacy Dec, Siejba słowa, t. 21: Otoczmy troską życie, cz. 1, Świdnica 2011 – ks. Zdzisław Pawlak
